Eén van de grootste angsten die mensen ervaren is de angst voor de dood. Maar een angst die mogelijks minimaal evenredig hieraan is, is die van het ouder worden. En dan vooral op een slechte manier.
We kennen allemaal wel fitte, vitale ouderen waarvan we denken: Waaaat? Op die leeftijd nog? Daar teken ik voor. Maar in realiteit kennen we veel meer ouderen waarvan we denken: dat is best sneu.
En wat zeg ik? Ouderen? Wat dacht je van het feit dat ze tegenwoordig afdelingen hebben met ‘jong’ dementerenden? Mannen en vrouwen die nauwelijks de 40 zijn gepasseerd maar wel alvast de eerste verschijnselen tonen van dementie. Zelfs op zo’n manier dat ze niet meer volop kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven.
Wie het proces van ouder worden bestudeert weet dat het al te vaak geen pretje is. Sommige ongelukkigen beginnen op de middelbare levensweg aan een lange en slopende aftakeling waarvan ze op een gegeven moment blij zijn dat het voorbij is.
Niet voor niets hoor je wel eens zeggen – als oudere mensen plots sterven: “Op zich wel goed dat het relatief snel is gegaan” Een lange lijdensweg wensen we immers niemand toe.
Toch hangen er veel misvattingen rond het ouder worden. De bekendste hiervan is: dat hoort er nu eenmaal bij. Als we een kwaaltje, een pijntje of iets ergers oplopen dan zeggen we: ouderdom komt met gebreken. En ook al zit er een kern van waarheid in – hoeft het helemaal niet zo dramatisch te zijn als we vaak denken.
Niet voor niets schreef Rudi Westendorp het boek: “Ouder worden zonder het te zijn” Want dat is het! We hoeven niet precies oud te zijn als we ouder worden. Althans oud als in het beeld dat we er van hebben omdat we afgaan op het gemiddelde.
Ja! Je kunt ouder worden op een gezonde, vitale manier. Alleen het gebeurt niet vanzelf. Je moet er wel wat voor doen. Mijn leraar zei altijd: “Hoe ouder je wordt, hoe harder je moet werken om jong te blijven”.
De bijbel van de Chinese geneeskunde (Huang Di Neijing) stelt dat een mens zonder al te grote problemen zijn levensloop moet kunnen uitzitten. Dat ziekte en gebreken met name ontstaan doordat we dingen doen die ingaan tegen de wetmatigheden van het universum (Dao).
Je krijgt van ons 5 thema’s mee waarmee jij aan je gezonde oudere ik kunt gaan werken. Ben je klaar om de richting van je levenspad bij te stellen naar een vitale en gelukkige oude dag? Dan is dit je kans om pro-actief actie te ondernemen.
Je wil gezondheid maximaliseren? Mooi – maar dat betekent wel dat je een bepaald beeld hebt van wat gezondheid precies inhoud. Niet alleen dat, je wil weten hoe je die gezondheid kunt bevorderen. En als je gezondheid wil bevorderen dan dien je zijn tegenpool te begrijpen. Nl. Ziekte en gebrek.
Betekent dit dat je arts moet zijn? Nee, zeer zeker niet. We hebben tenslotte allemaal wel een bepaald idee over gezondheid en over ziekte. Toch is het studeren van geneeskunde geen slecht idee. Althans het bestuderen van en dan met name van enkele basisconcepten.
Wat versta je onder vitaliteit? Wat is gezondheid? Zaken zoals: uithoudingsvermogen, lenigheid, kracht, vitaliteit en mentale balans. Welke rol spelen zij in gezondheid en hoe kun je ze verbeteren?
Een manier van denken behoeft een theoretisch denkkader. Daar kunnen we niet omheen. We doen er goed aan een richting te kiezen opdat we een bepaalde structuur en houvast hebben. Een rode draad die gebaseerd is op wetenschap, kennis en kunde vanuit oude culturen, …
Combineren is altijd oppassen geblazen, knip en plakwerk is niet altijd aan te bevelen. Als je vanuit de Ayurvedische geneeskunde je diagnose stelt is het moeilijk om daar een Westerse benadering op te plakken. Je kunt geen Chinese geneeskunde inzetten op een diagnose als Parkinson of dementie. Nee dan die je daarvoor eerst een syndroomdifferentiatie te maken. In andere woorden een diagnose vanuit de Chinese geneeskunde.
Het voordeel van Chinese geneeskunde en de Yangsheng cultuur is dat zij holistisch is. Maw. Je vindt er makkelijk informatie over voeding, ziekte, slaappatroon, emoties, enz… En dat allemaal zonder dat je in totaal andere werkvelden terecht komt. Alles hangt nl. aan elkaar vast. Elk onderdeel heeft zoals wij zeggen een ‘gemeenschappelijk theoretische basis’.
Die basis dat is de Yin Yang Theorie en de Wuxing (5 fasen of elementen theorie). Dit zijn je twee belangrijkste studieblokken om dingen te gaan begrijpen en toe te kunnen passen. Leer deze theorie begrijpen maar bovenal toepassen. De basis van deze twee theorieën is dat zij gebruik maken van correlatief denken. Maw. Yin / yang en alle 5 de fasen worden gecorreleerd met een hele reeks aspecten.
Een simpel vb. – preventie van burnout. Burnout is een instorting van de yang door een excess Yang. Yang of Yin die zijn maximum bereikt slaat immers om in zijn tegendeel. Een excess yang door te veel beweging, hitte, stress, spanning, activiteit, … Allemaal kenmerken (correlaties) van yang. Hoe breng je dan balans in je leven en voorkom je burnout? – Juist. Door Yin te voeden. Dat doe je bv. door meditatie, slaap en rust. Die kun je overigens prima bewerkstelligen door bv. rustige vormen van qigong of yoga. Een extra dosis bootcamp kan daarentegen tegen je werken, hoewel je dat mogelijks niet altijd zou denken. Sporten is toch een goede uitlaaklep? Dat klopt maar het is eveneens een heel erg yange activiteit die veel energie van je vergt.
Chinese gezondheidsleer is logisch. Je beredeneert, experimenteert en ervaart. Geen starre regels, moeilijke formules of complexe mechanismes. Nee, simpel, basic en gebruik je boerenverstand.
Leven is beweging en zonder beweging is er geen leven. Yang is leven, yang is beweging. Het ultieme yin is de dood. Een deurklink die niet gebruikt wordt roest en zo ook met ons lichaam. Alleen willen we leren het op een correcte manier gebruiken. We willen balans houden.
Alleen maar yoga doen gericht op lenigheid zal ons wel erg soepel maken maar onze gewrichten worden kwetsbaarder omdat zij de nodige kracht ontbreken om het gewricht optimaal te laten functioneren.
Omgekeerd zal een overmaat aan krachttraining ons wel sterk maken, we worden stijver en minder beweeglijk. Dit geeft aanleiding tot blessures. Daarbij dien je je bewust te zijn dat niet alle krachttraining hetzelfde is. Powerliften of fitness apparatuur heeft een heel ander effect op het lichaam dan Calisthenics.
De eerder genoemde aspecten van lenigheid, beweeglijkheid, kracht, uithoudingsvermogen en coördinatie zijn vijf belangrijke factoren in het optimaal functioneren van het lichaam. Omdat lichaam en geest één zijn vanuit de Chinese gezondheidsleer willen we ook dat aspect zeker niet achterwege laten bij het trainen. Eén van de redenen waarom de Chinese bewegingsleer met name bestaat uit mind-body oefeningen zoals yoga en qigong.
Zelf raden wij 5 types training aan waarvan wij denken dat het een must is om gezond ouder te worden:
Lenigheid vermindert de kans op blessures en verbetert de doorbloeding. Daarmee verbeteren we eveneens het afscheiden van afvalstoffen.
Beweeglijkheid Dit hangt uiteraard nauw samen met lenigheid maar bevat ook andere aspecten zoals coördinatie en kracht. Naarmate we ouder worden verliezen we vaak aan beweeglijkheid. We kunnen ons haar niet meer kammen, we komen niet meer makkelijk uit de stoel of verliezen andere functies. Uiterst belangrijk om die gewrichten dus soepel en sterk te houden. In ons systeem wordt dit met name aangepakt door simpele Jiben Gong (opwarmings) oefeningen.
Qigong Er zijn ontelbare vormen van qigong, je kunt er dus alle kanten mee op. Eén van de belangrijke aspecten in qigong training is een goede lichaamshouding gecombineerd met een rustige en diepe ademhaling. Taiji training ligt in het verlengde hiervan en is een zegen voor je balans en coördinatie.
Meditatie Mentaal welzijn en weerbaarheid. Aspecten van je zijn die je wel degelijk kunt trainen. Diepgaande meditatie training is niet zonder gevaren hoewel de voordelen hiervan voorbij je verbeelding kunnen reiken. Maar een goede mindfulness training, een stukje bewustwording, ook van je eigen gedrag en gedachtepatronen is een must wil je aan je gezondheid werken. Mindset! Niet altijd makkelijk en evident maar een enorme rijkdom voor je welzijn.
Krachttraining Dit kun je op velerlei manieren doen. Yoga, qigong en taiji hebben zeker en vast een bijdrage te leveren hieraan mits je de gepaste vorm kiest. Calisthenics of movement therapie is een uitstekende manier om kracht en coördinatie te combineren. Deze manier van trainen geeft vaak de voorkeur omdat het een meer complete aanpak biedt. Net zoals trainen met halters beter de coördinatie en cohesie van de verschillende spiergroepen bevordert tov apparaat training. Die vaak veiliger is en bij blessures of kwetsbaarheid net wel goed in te zetten is.
Uiteraard zijn dit enkel specifieke vormen van training. Het spreekt voor zich dat bewegen op zich een cruciale bouwsteen is van je gezondheid. Tuinieren, dansen, wandelen, met je (klein)kinderen spelen,… Leven is bewegen – dus leef!
Woooow voeding. Dat is een heikel onderwerp. Er zijn immers hele bibliotheken vol geschreven over voeding. Allemaal verschillende visies en manieren van aanpak. Soms simpel en recht door zee, soms complex en uitdagend. Van keto tot intermittend fasting. Van koolhydraatarm tot regelrecht gehele onthouding (vasten). Over al deze onderwerpen is wel wat te zeggen.
Ons advies is steeds: leer ermee spelen. Zoek naar wat voor jou werkt, waar jij je lekker bij voelt en waar je jezelf in de achterliggende gedachte kunt vinden. Toch kan ook hier weer een theoretisch denkkader helpen. Binnen de Chinese voedingsleer komen we wederom bij de aspecten van yin en yang en al helemaal de vijf elementen.
Maar het grootste kenmerk is dat we met name kijken vanuit de thermodynamica van voedsel. Werkt iets verwarmend of net verkoelend? En dat in combinatie met de wuxing. Werkt het op de longen? Is het ondersteunend voor mijn milt functie of goed voor het hart? Idem met het thee drinken. En dan niet vanuit ingewikkelde chemische procedures maar simpelweg vanuit logisch correlatief redeneren met de wuxing.
Holistisch is het sleutelwoord bij de Chinese Yangsheng Lifestyle en zo ook hier. We kijken niet alleen naar wat we eten maar ook naar hoe we het eten, de locatie, het tijdstip, het seizoen, de manier van bereiden tot de manier van eten aan toe.
Zo kun je de meest gezonde maaltijd klaar maken die je kunt bedenken. Nuttig je deze onder de ergernis van een zwaarwichtige en verhitte discussie? Daar gaat je voedingswaarde. De hele opname en omzetting van de nutriënten in qi verstoort.
Enkele gouden regels kunnen we je alvast mee geven:
Leer koken en leer er plezier in hebben. Tijd nemen voor onszelf is iets wat we in onze gehaaste maatschappij maar al te moeilijk vinden. Laat staan dat we er onszelf helemaal in verdiepen. Met voeding willen we graag vers werken. Een moestuintje is een goed begin om meer te leren over de voeding die je tot je neemt en met de huidige stand van zaken in de voedingsINDUSTRIE is het bijna een must wil je echt gezondheid bevorderen.
Vers is vanuit de Chinese voedingsleer belangrijk omdat we zo veel mogelijk van de jing en qi willen opnemen van de plant of het dier. De jing gaat over de structuur van dingen. Eén van de redenen waarom smoothies bv. niet echt worden aanbevolen, alle structuur is al lang verloren. Een plant of vrucht die eerst de halve wereld afreist in vriescellen om uiteindelijk op je bord te belanden bevat niet erg veel qi meer.
Mindset is eveneens belangrijk. Zoals we aangegeven hebben, je wil eten in een rustige, voedende omgeving. Dat voedende geldt dus niet alleen voor je eten maar voor alles eromheen. Ja ook tijdens de voorbereiding.
Daarnaast probeer je voeding af te stemmen op de weersomstandigheden, je persoonlijke constitutie en de seizoenen. Leer eten in functie van je lichaam en van het seizoen of staat waarin je verkeert. Eten vanuit functionaliteit ipv begeerte. Dat betekent uiteraard niet dat het niet lekker kan zijn. Integendeel. Je zult verbaasd zijn hoe heerlijk gezond eten kan zijn.
Ondanks dat we bewegen en gezond eten is het bijna onvermijdelijk dat we af en toe ziek worden. Dat er zich wat voordoet en dat we – zoals de HuangDiNeijing zegt – fouten maken. Dat we net niet genoeg bestand zijn tegen de omstandigheden of dat er een ziektemaker toch weet door te dringen in ons lichaam. Hoe sterk ons beschermend schild (Wei Qi) ook is.
Daarom is het goed om wat te weten over ziekte en genezing. Ook hier weer biedt de Chinese geneeskunde een logisch denkkader. Uiteraard zijn er heel wat zaken die een complexe benadering vragen en waarvoor je een therapeut nodig hebt maar als het goed gaat en je hebt beweging, voeding en zelfzorg in je leven geïntegreerd dan is de kans dat je die therapeut nodig zult hebben toch een pak kleiner.
Vanuit het stukje mind-body oefeningen zijn we ons immers al veel bewuster geworden van ons lichaam. We merken sneller zaken op en kunnen dus ook sneller en makkelijker bijsturen. We laten het niet aanslepen tot het een écht probleem wordt. Nee, pro-actief gezondheid bevorderen en niet wachten tot het te laat is.
Het bewegen en je voeding zijn daarbij niet alleen preventief van aard, je kunt ze wel degelijk inzetten om jezelf te genezen. Hoe meer tools je hebt om het probleem aan te pakken, hoe meer kans op slagen.
Hoe meer oefeningen en manieren waarop je voeding kunt inzetten je kent, hoe meer kans je maakt om te weten hoe je moet bijsturen. Al zeker als je deze twee thema’s grondig hebt bestudeert in relatie tot je eigen lichaam. Maw. Uit ervaring. Niet theoretisch vanuit één of ander boek maar daadwerkelijk weet wat goed voor je is.
Dat arsenaal aan tools kun je vanuit de Chinese gezondheidsleer makkelijk aanvullen. Hier zijn drie makkelijk te leren ‘therapeutische ingrepen’ die je van pas zullen komen:
Zoals gezegd – hoe meer tools je hebt, hoe meer mogelijkheden. Daarbij is combineren vaak aan te raden. Hooikoorts zul je met een dagelijks kopje thee niet wegkrijgen maar je kunt het zeker meer onder controle krijgen. Combineer je dan met zelfmassage, beweging, guasha en de juiste voeding dan kom je al een heel eind. Alleen dan moet je weten hoe en waarom. Dat is je stukje theorie waar we het in Thema 1 over hadden.
Wist je overigens dat veel mensen Chinese geneeskunde zoals acupunctuur gaan studeren niet zozeer omdat ze therapeut willen worden? Maar bovenal omdat ze voor zichzelf en hun familieleden willen kunnen zorgen mocht dat nodig zijn.
Klinkt dit je vreemd in de oren? Zingeving in een hoofdstuk over gezondheid? Ik vermoed van niet. Toch zullen er mensen zijn die hiervan raar opkijken of die het stuk over slaan. Jaja … dat boeit me niet. Dat is zweverig of ik hou het liever nuchter.
Zingeving is cruciaal in gezondheid omdat onze emoties een cruciale rol spelen. Zeker vanuit de Chinese gezondheidsleer (via de wuxing). Sterke emoties, als ze langdurig worden aangehouden kunnen ons letterlijk ziek maken.
“Gelukkig zijn is geen kwestie van dat wat gebeurt,
Maar van hoe wij omgaan met de dingen die gebeuren.”
De ene persoon heeft een nare relatie achter de rug en belandt in zak en as. Slechte gewoontes stapelen zich op, ongezonde voeding sluipt in het dieet en beweging, … tjah daar heb ik toch geen zin in. Langzaam maar zeker dwaalt deze persoon af naar een staat van gezondheid of beter gezegd ziekte waar men zonder therapeutische hulp moeilijk uitkomt. Zeker als zo’n situatie langdurig aanhoudt.
Een ander persoon reageert op die nare relatie met een heel ander mechanisme. Na een korte periode van diepe rouw trekt die zich omhoog en bekijkt de situatie op een meer objectieve manier. Ziet waar er leerpunten liggen voor zichzelf en hoe de situatie ingezet kan worden om het leven beter te maken en te groeien. Er komt een periode van groei en bewustwording.
Wederom – Mindset. Je wereldbeeld, je manier van kijken naar het leven en de zaken die gebeuren. Die hebben een enorme impact op je welzijn. Je kunt er dus maar zeker van zijn dat het een stukje is waar je aandacht aan wil besteden.
Lezen, reizen, sociale interacties, … het zijn allemaal zaken die je helpen de wereld te verkennen. Jezelf te vormen. In mijn artikel ‘Door de Spiegel Heen’ besluit ik dat cultuur iets is wat ons vormt en onze persoonlijkheid helpt creëren. Maar bewustzijn legt de sleutel in onze handen. We kunnen nl. ook zelf sturen hoe en waarnaartoe we onszelf ontwikkelen. Ons gedrag en onze mindset geven richting naar de vorm waarin cultuur zich ontwikkeld.
Ben jij wie je bent, door een samenloop van omstandigheden en invloeden? Of ben je wie je bent door bewuste keuzes die je maakt? Uiteraard zijn er geen simpele en rechtlijnige antwoorden. Toch doe je er goed aan om in momenten van rust en kalmte hierover na te denken. Wie ben je? Wie wil je zijn en waar wil je dat je leven je naartoe brengt? Wat is je doel in het leven? Wil je wat bijdragen of is het één groot feest? Wat is de impact van je gedrag op anderen, op de omgeving?
Wanneer we kijken vanuit een holistische blik zien we dat we meer zijn dan dit ik. Zoals onze #hashtag het altijd zegt: #jijbentjijenjeomgeving. De natuur om je heen, de mensen om je heen, je relaties en de verbindingen die je aangaat. Alles draagt bij of doet een afbreuk aan je gezondheid. Je kunt niet onafhankelijk gezond zijn als je in een vervuilende omgeving woont of als je giftige relaties erop nahoudt.
Gezondheid is holistisch. Benader het ook zo.
Dan hebben we nu voor jou een unieke aanbieding.
De 5 thema’s worden uitgebreid besproken in onze Yang Sheng Lifestyle Gids die maar liefst 68 pagina’s telt.
Niet alleen krijg je er de theorie in papierversie bij. Je krijgt eveneens toegang tot het videomateriaal op een speciale website. Hier kun je de oefeningen en zelfzorgtechnieken uit het boek terug zien.
In de box vindt je 5 soorten thee: een witte, een groene en een zwarte. Daarnaast heb je 2 soorten bloementhee en de super food goji bessen met een zakje gedroogde rode dadels. Aan de hand van de hoofstukken over voeding en thee / kruiden zul je meer leren over hoe je deze dient in te zetten.
Een guasha steen en moxa stick als extra tools om aan je gezondheid te werken.
Heb je éénmaal toegang tot de exclusieve Lifestylebox pagina dan kun je hierover overigens onbeperkt vragen stellen op onze Q&A.
Dan denken wij graag met je mee, in sommige gevallen zetten we zelf extra videomateriaal op de site om aan de hand van je vraag jou en andere Yang Sheng Lifestyle’rs te helpen.
Speciaal voor deze zomer
BESTEL hem NU want OP = OP