Vaak zie je dat therapeuten een bepaalde controle proberen uit te oefenen op jou als patiënt. Ze vertellen je wat je moet doen, hoe je moet leven of welke behandeling je dient te ondergaan.
Empowerment is echter het proces waarbij men jou als patiënt probeert een bepaalde mate van autonomie en zelf-controle te geven.
De aanpak van ‘empowerment is afkomstig van het werk van gemeenschapsonderwijs en psychologie. Het wordt gedefinieerd als het proces waarbij mensen MEESTERSCHAP over het eigen leven winnen.
De focus van deze aanpak is het verbeteren van de sterktes en het potentieel van de patiënt. Een centraal concept hierbij is patiënt onderwijs. Waarbij de relatie patiënt – behandelaar vervaagt in het rijk van een patiënt – LERAAR verhaal.
Dat betekent dat men niet uitgaat van de ‘superioriteit’ van de kennis van de behandelaar maar waar men eerder op gelijke lijn gesteld wordt waarbij de behandelaar / leraar de patiënt helpt om zijn eigen ideeën en behoeftes te kaderen in een welbepaald denkkader. Nl. het kader van de geneeskundige cultuur waarbinnen een oplossing wordt gezocht.
Om de patiënt te helpen bepaalde zaken vanuit een ander perspectief te benaderen of om dat perspectief te spiegelen zodat men inzicht krijgt in de eigen denkprocessen.
Het hele empowerment gebeuren gebeurt in een kader waarbij de patiënt actief wil betrokken worden in het proces. We moeten hierbij aandachtig zijn dat dit niet ieders wens is.
Sommigen willen nu eenmaal liever niet te veel nadenken of verantwoordelijkheid dragen maar simpelweg iemand die hun probleem voor hen wil oplossen. Ook dit dienen we als therapeut te respecteren.
Omdat empowerment en eigen verantwoordelijkheid een centraal thema is binnen onze eigen aanpak leggen we graag uit hoe dit werkt. Empowerment vereist dat de patiënt bereid is CONTROLE te nemen over diens leven en zo te streven naar het meesterschap ervan.
Het eerste veld van controle is dat van cognitie ofwel het denken. Het verwerken van relevante informatie mbt de situatie.
In geval van een therapeutisch proces betekent dit dat we inzicht willen ontwikkelen in het ontstaan van het ziektebeeld, de reden hiervan, de huidige situatie, het eventuele toekomstige verloop en de mogelijke oplossingen.
Dit betekent dat je je wil inlezen in de materie zodat je zelf kunt mee denken en dat de therapeut je ondersteunt in dit leerproces. Het eerste onderwerp waar je een keuze dient te maken (veld 2) is dat van het gekozen denkkader. Je dient nl. een keuze te maken in de aanpak die je wil gebruiken. Het culturele werkveld.
Kies je voor de Westers biochemische aanpak of liever de Chinees geneeskundige. Misschien wil je Ayurvedisch proberen of zie je meer heil in de ruime alternatieve sector.
Kies je voor osteopathie of chiropractie. Kies je voor een healer, arts of therapeut. Of ga je combineren? Complementaire takken zoeken.
Het voordeel van Chinese geneeskunde op dit vlak tov Westers Biochemisch is dat de Chinese gezondheidsleer vertrekt vanuit bepaalde basis theorieën en van daaruit een soort logica in je denken wil ontwikkelen.
De oorzaak van ziekte, het verloop en de oplossing dient men logisch te beredeneren. Dat kun je makkelijker zelf. Als je bv. kijkt naar Parkinson – dan zie je dat Parkinson veelal in verband gebracht wordt met lever wind. Deze kan ontstaan door Lever Yang Stijging, Lever Vuur of Lever bloed / yin leegte. Dat zegt je als leek niks maar eenmaal je ingelezen bent in de basiskwaliteiten van yin en yang en hoe je deze kunt beïnvloeden kun je algauw beredeneren wat aan je probleem zal bijdragen en wat aan een oplossing bijdraagt.
Dat betekent uiteraard niet dat Parkinson daarom makkelijker te behandelen is dan vanuit een meer Westers model. Echter Westers gezien gaat het met name over een afsterven van de Substantie Nigra, een deel van de hersenen die instaat voor de productie van dopamine. Het beredeneren van die weg naar herstel is een stuk complexer.
Zelf proberen we dit stukje controle aan te reiken door patiënten te voorzien van literatuur. Door onze blogs, artikelen, interviews of onze eigen lifestylegids. Voor de voedingsleer hebben we zelfs een geheel aparte website opgezet. Voor de Chinese geneeskunde brengen we ons eigen magazine uit met interviews, artikelen, tips, tricks & recepten.
Maar bovenal doen we dat door hen steeds mee te nemen in ons denkproces. We leggen uit wat we zien, wat we voelen en welke beslissingen we daaruit nemen. Welke theoretisch model die beslissing onderbouwt. Op die manier leert men meedenken en kan men zelf gaan beredeneren wat nog meer zou kunnen bijdragen aan het herstel. Of misschien zelf het bieden van een andere redenering aan de hand van hetzelfde denkmodel.
In het geval van Parkinson bv. zie je dat spierstijfheid een belangrijke rol speelt in het ziekteproces. Als je weet dat spierstijfheid gekoppeld is aan de leverfunctiekring vanuit de 5 Fase Theorie dan kun je al gauw beredeneren dat iets zoals yoga waarschijnlijk wel een positieve impact zal hebben op het proces.
Maar als je in rekening brengt dat lever hitte of lever vuur mogelijks een rol speelt dan kun je ook meteen de conclusie maken dat we mogelijks beter voor een wat rustigere vorm van yoga kiezen dan bv. iets zoals Ashtanga yoga wat fysiek erg zwaar en belastend kan zijn.
Althans zeker in het stadium waarin vuur een rol speelt. Want in Chinese geneeskunde is er niet zoiets als Parkinson. Er is geen vaste diagnose. Het gaat om wat men noemt syndroomdifferentiatie. Dat betekent dat we kijken naar het proces. En een proces is immers in verandering.
Elke behandeling wordt er gekeken naar wat de situatie is op dat moment en hoe we het best kunnen handelen. Het vereist dus dat je continue blijft meedenken. Geen standaard protocollen maar een persoonlijke aanpak gebaseerd op het verschil in mens en het verschil in tijd.
Het tweede veld van controle gaat over het beslissingsproces in de gekozen behandeling. Welke oplossingen zijn er voor handen? Wat zijn de gevolgen van deze beslissing wat betreft kosten, neven effecten, offers, etc..
Zoals aangegeven in het eerste deel heb je meestal al een eerste stuk controle uitgeoefend voor je naar de therapeut of arts ging want je hebt een keuze moeten maken waar je heen gaat met je probleem.
Uiteraard is ook dit vaak geen keuze maar een gewoonte, een cultureel bepaald iets. Je opvoeding, het voorbeeld van vrienden en familie of datgene wat je bekent is en wat voor jou logisch is. Soms kiezen we voor een behandelstrategie omdat we ons niet bewust zijn van het feit dat er alternatieven zijn.
Het uitoefenen van je cognitieve of informatiecontrole geeft je hier dus al een breder keuzegebied. Chinese geneeskunde is wederom een mooi voorbeeld hoe je na de initiële keuze een veelheid aan behandelmogelijkheden hebt. Dit is overigens niet alleen zo voor Chinese geneeskunde, ook Westers medisch bestaan er vaak verschillende opties.
Vanuit Chinese geneeskunde wordt er vaak een combinatie gemaakt van de verschillende methodieken of werkvelden. We kennen acupunctuur, kruidengeneeskunde, cupping, guasha, moxa, tuina massage, voedingsleer en bewegingsleer. Dit zijn de meest bekende en beoefende vormen van Chinese geneeskunde.
Je doet er dus altijd goed aan om een therapeut te zoeken die kennis heeft van zo veel mogelijk vakgebieden. Dit geeft je nl. de beste kans dat je de meest geschikte behandeling kunt inzetten. Maar het geeft je ook de mogelijkheid om bepaalde zaken uit te sluiten.
Stel je hebt angst voor naalden en vindt het idee van acupunctuur helemaal niks. Dan kun je dit aangeven en kan er een alternatieve route bedacht worden. Of misschien heb je wat betreft voedingstherapie weinig mogelijkheden door tijdsdruk of gebrek aan mogelijkheden. Hoewel er altijd op een bepaalde manier oplossingen kan gevonden worden kun je daar vanuit de andere methodieken ook rekening mee houden en bepaalde tekorten of slechte gewoontes opvangen.
In onze eigen praktijk is er bv. iemand die helemaal niet van cupping houdt. Zijn vrouw vindt die plekken op zijn lijf maar helemaal niks en zelf wordt hij er ook niet bepaald blij van. Toch is een dergelijke methode soms aangewezen. In welk geval ik dan opteer voor de Guasha techniek gezien dit een zelfde soort effect teweegbrengt. Naalden kunnen vervangen worden door acupressuur of in sommige gevallen moxa sticks.
In mijn eigen geval bv. heb ik een chronisch knie probleem. Eentje die ik ondertussen behoorlijk onder controle heb. Omdat het niet heel erg is en ik veel gepuzzeld heb kan ik nu mijn kniepijn oplossen door enkele simpele yoga oefeningen te doen.
Ik neem nl. niet snel de tijd om mezelf met acupunctuur te behandelen. Hoewel ik bij wat meer ernstige pijn met acupunctuur vrij snel het probleem heb opgelost hou ik er toch van om het nog natuurlijker te zoeken. Je kunt nl. heel veel oplossen dmv oefeningen. Alleen dan duurt het vaak wat langer.
Op die manier kun je gaan spelen met de methodieken. Bij een hooikoorts aanval grijp ik naar alle middelen die ik ter mijner beschikking heb. Thee, naalden, voeding en guasha. Een efficiënte combinatie. Voor hooikoorts heb ik nl. geen geduld. Daar wil ik gewoon zo snel mogelijk van af als het zich aandient.
Het idee is dat ik keuze heb. En als de patiënt voelt dat hij / zij een keuze heeft uit verschillende manieren van aanpak en daar ook zelf in mag sturen, dan is er empowerment. Jij bepaalt hoe je de reis naar gezondheid inzet.
Het derde veld van controle gaat over het actief ingrijpen van de patiënt in diens leven om tot de gewenste verandering te komen. Dit houdt in dat de patiënt zelf kan sturen in het behandelproces.
Uiterst belangrijk in het aspect van empowerment is het gevoel hebben dat je er ZELF wat aan kan doen. Dat je niet afhankelijk bent van de therapeut of arts. Jij hebt de touwtjes in handen.
Uiteraard vereist dit dat je kennis hebt van de materie (veld 1) en dat je de verschillende manieren van aanpak kent en daar een onderbouwde beslissing in kunt maken (veld 2). Maar dan is het een kwestie van ACTIE.
Nu is het aan jou. Pak de touwtjes in handen en ga ervoor. Verander je voeding of eetgewoontes. Zet doelgericht dingen in om te streven naar een oplossing.
Jij bent de schipper van jouw schip en jij bepaalt de koers en de snelheid waarmee je vooruit gaat. Beweging en voeding zijn daarin de twee belangrijkste handvaten.
Daarom krijgt iedere patiënt bij ons een persoonlijke pagina met videomateriaal gebaseerd op de HOEK methodiek. Zodat je zelf aan de slag kunt. Een kookboek pagina waar je informatie kunt halen over de relatie tussen jouw problematiek en voeding.
Deze zaken zijn relatief simpel maar vergen alleen een stukje discipline. Maar goed, je kiest voor empowerment dus die discipline zit al in je. Relatief simpel omdat je niet zomaar naalden gaat zetten of jezelf cuppen.
Guasha en zelfmassage of acupressuur daarentegen zijn wel wat makkelijker in te zetten om je eigen therapeut te zijn. Je moet alleen een idee hebben van wat je doet en waarom je dat doet.
Met dat idee in ons achterhoofd hebben we de lifestylebox gecreëerd. Je kunt er nl. ook voor kiezen (Veld 2) om geen arts of therapeut op te zoeken maar gewoon zelf aan de slag te gaan. Om je eigen dokter te zijn. Op preventief vlak doen we dat ten slotte al massaal, dus waarom ook niet bij de wat kleinere kwaaltjes.
De raad van tante Kaat, de kippensoep bij verkoudheid of de extra rust en water bij een griepje. In onze moderne maatschappij zijn we vaak afhankelijk geworden van de medische sector maar vergeet niet dat zelfzorg al eeuwenlang een onderdeel is van het eigen medische verhaal.
Alleen je moet het DOEN. Daarom dat het stukje gedragscontrole neerkomt op het nemen van actie. Welke actie je ook neemt. Het is jouw beslissing (veld 2) – jij moet het doen (veld 3). Om die beslissing te kunnen nemen en de goede actie te kiezen heb je informatie nodig (veld 1). En ook dat veld vereist weer dat je een keuze neemt en je daadwerkelijk gaat verdiepen in materie.
Gezondheid is het belangrijkste wat we hebben. Men zegt wel eens: ‘zolang we maar gezond zijn’. Als jij die mening deelt. Laat het dan vooral zien in je gedrag. Informeer je, neem een keuze en kom tot actie.
Informeer je, studeer, leer en verrijk je geest met kennis (1)
Kies op welke manier jij aan gezondheid wil werken (2)
Laat vervolgens die keuze zien in je gedrag (3)